Dinsdag 25-5 stond het debat gepland waarbij de raad zou spreken over de bestuurscultuur binnen onze gemeente. Door de raad is unaniem besloten dat er een onafhankelijk onderzoek komt. Het betoog van fractievoorzitter John Nelissen willen we graag met u delen.
Voorzitter, een land zonder regering, een provincie zonder bestuur, een gemeente zonder burgemeester. Alles veroorzaakt door een woord waar we de afgelopen maanden vaak mee zijn geconfronteerd. Dat ene woord is integriteit.
Integriteit vraagt om zelfreflectie
‘Hij die zonder zonde is, werpe de eerste steen!’ Deze tekst kwam bij mij op bij het opstellen van dit betoog. Laten we vooropstellen dat dit debat niemand zal vrijpleiten. Sterker, nog meer dan voorheen ligt de verantwoordelijkheid bij de individuele wethouders én raadsleden, coalitie of oppositie. Zelfreflectie als basis voor zuiver handelen en herstel van vertrouwen in een betrouwbaar gemeentebestuur, daar draait het om. En juist in deze tijd is een kritische houding van de gemeenteraadsfracties een belangrijke voorwaarde om de burger te laten zien dat een gemeentebestuur zuiver handelt, in de geest van de wet, de afgesproken gedragsregels en de ongeschreven regels van fatsoen.
Een belangrijke rol is weggelegd voor de grootste fracties in de raad van Eijsden-Margraten, het CDA en EML. Onze inwoners hebben bij de verkiezingen deze partijen beloond met 15 zetels. Het zijn deze fracties die de verantwoording moeten nemen. Juist zij zitten samen dicht bij het vuur. Van hen wordt een meer dan alerte en ook kritische houding gevraagd, zeker als het gaat om mogelijke belangenverstrengeling, schijn van belangenverstrengeling en overtreding van de gedragscode.
De vraag is of de spelregels omtrent de bovengenoemde punten duidelijk genoeg zijn gedefinieerd in onze gemeente. Hebben we daadwerkelijk met z’n allen helder wat deze spelregels zijn en hoe ernaar te handelen? De basis ligt bij deze regels. Volgens onze oppositie ben je niet meer integer als je een lange periode wethouder bent. Geldt dat dan ook voor raadsleden die al meerdere periodes deze rol vervullen? Het is ook een dun koord om te moeten balanceren tussen midden in de samenleving staan en volledig onafhankelijk zijn. En als we deze regels gedefinieerd hebben, zijn deze dan altijd zwart/wit? En als je deze banden formeel los laat, zijn ze dan ook informeel los? Dergelijke dilemma’s los je niet op door repressief te handelen. Juist het gesprek samen aan blijven gaan in alle openheid moet nog meer vanzelfsprekend worden. Iedereen zoals we hier samen zitten vandaag moet zijn rol pakken, voorbeeldgedrag is hierin cruciaal.
Bij datzelfde voorbeeldgedrag hoort ook respect. De manier waarop de oppositie de afgelopen weken campagne heeft gevoerd verdient allesbehalve respect. De beschuldigen, aantijgingen en diverse insinuaties vlogen ons allemaal om de oren. Is dat de juiste basis, is dat de norm van hoe we op een respectvolle manier met elkaar willen om gaan? EML gelooft daar niet in.
De beschuldigingen richting EML beperken zich op dit moment vooral op ‘het vriendje’ of slippendrager zijn van het CDA. De afgelopen drie jaar hebben wij op een zeer prettige en constructieve manier samen kunnen werken met onze coalitiepartner. Gewaardeerde collega’s die op een respectvolle manier met elkaar om gaan. Zo zou ik onze samenwerking willen omschrijven. Maar wat ons betreft beperkt deze zich niet enkel en alleen tot het CDA. Ook voor andere partijen staat bij ons de deur open en willen we graag gesprekspartner zijn, uiteraard met in de basis wel respect. Tal van moties en amendementen ingediend door de oppositiepartijen zijn door EML ook gewoon gesteund. Zo lang deze in onze visie passen en wij ons kunnen vinden in het voorstel zullen wij dit ook altijd blijven steunen. Wij blijven ons profileren als onafhankelijke lokale partij die er is voor alle inwoners. Geen reden dus voor de oppositie om zich niet gehoord te voelen.
Terug naar onze verantwoordelijkheid. Wij als raad maar zeker ook EML als coalitiepartij moeten kritisch blijven. Het actief, oprecht en eerlijk toetsen van het gemeentebestuur behoort tot onze kerntaken. Daar waar meldingen van activiteiten mogelijk tot minimale schijn van belangenverstrengeling kunnen leiden, zullen we als raad ‘samen’ het voortouw moeten nemen om hier een halt aan toe te roepen. Ook EML neemt hierin zijn verantwoordelijkheid en is meer dan bereid het goede voorbeeld te geven. Dat is EML, samen met de hele raad, verplicht aan de burgers van Eijsden-Margraten. Wanneer er een vermoeden is van belangenverstrengeling of niet integer handelen van een bestuurder dan zijn daar protocollen voor die wij als raad gezamenlijk hebben vastgesteld. Het aan de kaak stellen van een dergelijk vermoeden dient te gebeuren bij de voorzitter van deze raad en niet middels propaganda in de Etalage, de krant of onze regionale TV-zenders. Ook een bestuurder heeft het recht om zich te verdedigen; dit wordt hem op deze manier ontnomen. Ook hier komt respect weer om de hoek kijken.
Een beetje integer bestaat niet, een beetje meer zelfreflectie is wel het minste dat we van EML, de hele gemeenteraad en het college van B&W mogen vragen. In het belang van onze gemeente, in het belang van een betrouwbaar en veilig bestuur, in het belang van onze burgers. Alleen regels aanpassen en elkaar volgen is niet voldoende. Het gaat er om elkaar aan te spreken en als het nodig is in te grijpen en erger te voorkomen. Alleen dan zijn de gemaakte afspraken tijdens een raadsvergadering echt iets waard. Ontsnappen is dan niet mogelijk, voor niemand.
Wij doen ook een oproep aan de inwoners van Eijsden-Margraten. Is er een vermoeden dat er sprake is van belangenverstrengeling, geef dit aan bij onze burgemeester. Deze zal uw zaak vertrouwelijk behandelen en indien nodig een onderzoek starten. Het kenbaar maken van een vermoeden kan niet serieus in behandeling genomen worden indien de afzender anoniem handelt.
Goed dat we dit debat vandaag voeren en daar waar nodig is zullen we nog vaker in gesprek moeten gaan over dit onderwerp. Volledig transparant en met respect. We hopen hiermee een begin te maken om het vertrouwen van onze burgers in onze lokale politiek terug te winnen. EML zal hierin, zoals altijd, transparant handelen.
