Een jaar geleden kwamen wij als raad bijeen voor de algemene beschouwingen tijdens de coronacrisis. Door de crisis is het in de tussentijd wat stiller geweest hier in de raadszaal, in tegenstelling tot daarbuiten. Wij: de raadsleden, burgerraadsleden, het college, maar ook de inwoners van Eijsden-Margraten, hebben elkaar minder fysiek gezien dan ons lief is. Dit is volgens mij ook één van de oorzaken waardoor de verstandhouding binnen de raad en tussen enkele fracties en het college op scherp is komen te staan. In een tijd van toenemende polarisatie denk ik dat het belangrijk is om even een stap terug te zetten en juist de nadruk te leggen op hetgeen waarin we overeenkomen. Deze coronacrisis heeft ons echter ook dichterbij elkaar gebracht, er ontstonden veel mooie initiatieven waarbij mensen elkaar te hulp schoten. Dat is iets moois om aan vast te houden. Maar we zijn er nog niet voorzitter. Corona blijft ons leven beheersen, en afgelopen week zijn de regels opnieuw aangescherpt. We zullen o.a. weer moeten wennen aan de mondkapjes. Het zij zo, als we hierdoor meer levens kunnen redden en de ic’s op normaal peil kunnen krijgen.
Met man en macht werken onze ambtenaren, ondernemers, en de inwoners samen om deze crisis door te komen. Er is al veel terechte waardering uitgesproken richting de zorg. Wij spreken graag in het bijzonder ook onze waardering uit naar het onderwijs dat het de afgelopen jaar zwaar te verduren heeft gehad door de nog steeds heersende pandemie waarmee we nog lang te maken zullen hebben. Er wordt veel flexibiliteit van de leerkrachten, ouders en kinderen verwacht. Wij hebben tevens veel waardering voor de vele vrijwilligers van o.a. sportverenigingen die zich door de huidige pandemie slepen en zich door de telkens veranderende Covidmaatregelen moeten aanpassen. Eindelijk is de Rijksoverheid zover dat ze over de brug komt en de gemeenten extra gelden gaat verstrekken voor het uitvoeren van de Jeugdzorg. Dat hier een arbitragecommissie een oordeel over heeft moeten vellen is echter wel teleurstellend.
Ons college heeft gelukkig niet afgewacht en heeft de afgelopen jaren ingezet op inzicht middels dashboards en regievoering door het Sociaal Team waardoor er betere prognoses te maken zijn en er meer grip is op toegekende zorg. Tijdens de beeldvormende vergadering werd door onze fractie de vraag gesteld of de extra beschikbare gelden voor de Jeugdzorg ook daadwerkelijk worden ingezet voor de Jeugdzorg.
Het antwoord is ons inmiddels duidelijk. De afgelopen jaren hebben we vanuit de algemene middelen de tekorten (vele tonnen) in de Jeugdzorg moeten opvangen. Daarvoor zijn zelfs bezuinigingen ingevoerd, waaronder bezuinigingen op het onderhoud van sportvelden. Zodra er meer ontvangen wordt voor de Jeugdzorg (incidenteel in 2021 en 2022) dan nodig blijkt, zal dit overschot naar de algemene middelen worden toegevoegd. Echter gaan wij er
vanuit dat dit college alle toegekende jeugdzorg zal blijven honoreren, ook wanneer deze de middelen toch overstijgen (zoals in het verleden).
Met voordeel van de twijfel zijn wij vorig jaar akkoord gegaan met de uittreding van Eijsden-Margraten uit de regionale sociale dienst SZMH per 1 juli 2021. Dit zou onze gemeente een besparing opleveren van € 200.000,-. Kunt u ons al vertellen of de besparing op de uitvoeringskosten gerealiseerd gaat worden?
Inmiddels is Sociale Zaken Eijsden-Margraten, ook wel SEM genoemd, een feit en hebben wij uit presentaties begrepen dat de uittreding, de overgang en de implementatie vrijwel vlekkeloos zijn verlopen. Wij willen de organisatie van SEM en hun portefeuillehouders complimenteren met dit resultaat en rekenen erop dat SEM tenminste het goede niveau van dienstverlening levert zoals dit voorheen gebeurde door SZMH. Wij kunnen instemmen met het vervallen van de 20% korting op het toch al vrij lage abonnementstarief van € 19,-, de eigen bijdrage voor alle WMO maatwerkvoorzieningen. Dit betekent dan wel een verhoging van het tarief voor onze zorgvragende inwoners maar is ons inziens te rechtvaardigen. U geeft aan dat inwoners die dit niet geheel kunnen opbrengen een beroep kunnen doen op Bijzondere Bijstand.
Verheugd zijn wij met het feit dat het budget voor het Mantelzorgcompliment gehandhaafd blijft en niet zal halveren in 2022 zoals eerder was voorgenomen. Dat neemt niet weg dat wij er nog steeds vanuit gaan dat men deze mantelzorg verleend uit naastenliefde en dat de waardering die wij daarvoor hebben niet in geld is uit te drukken.
Zoals we ook in de krant hebben kunnen lezen is het schoolgebouw Op de Cour in Eijsden te klein voor de twee scholen, de Tangram en de Cramignon, en is de school in Cadier en Keer te groot en aan vernieuwing toe. Welke stappen gaat dit college nemen om tot oplossingen te komen?
Dat voldoende beweging en een gezonde leefstijl belangrijk zijn staat buiten kijf. Het is goed te zien dat men hier steeds meer van bewust wordt en dat de gemeente hierin faciliteert en hiervoor aandacht heeft. Laten we de mogelijkheden bieden om meer te bewegen en gezond te leven, dit geldt natuurlijk voor alle leeftijden. Hierbij willen wij een motie indienen voor het aanleggen van een skatebaan op het voormalig terrein van Banholtia, en dit in
overleg te doen met jeugdvereniging Jevemhba.
Voorzitter, besturen is naast terug kijken ook vooruitzien en anticiperen op veranderingen die op ons afkomen, ook als het gaat over duurzaamheid. Hoe we er ook vaak persoonlijk naar kijken, duurzaamheid gaat niet alleen over taken die de overheid ons oplegt ten aanzien van de energie transitie of aandacht voor natuur en milieu. Duurzaamheid gaat ook over bewust leven en door zuinig, sober en eenvoudig omgaan met natuurlijke bronnen, meer voordeel te behalen op financieel vlak als ook voordeel te realiseren voor de inwoners als het gaat over leefbaarheid. De inwoner is hierbij niet alleen de financiële melkkoe die we belasten met gemeentelijke belastingen. We zullen een stap verder moeten gaan en iedere keer weer voor ogen moeten houden wat het ons financieel waard is om inwoners en ondernemers een zo plezierig en leefbaar mogelijke omgeving te bezorgen, waarbij de gemeente ook de ogen niet sluit voor het creëren van duurzaam en toekomstbestendige vastgoed in haar bezit.
Dat gezegd hebbende staat EML voor het omvormen van landbouw naar nieuwe vaak innovatieve vormen. We moeten en kunnen door verandering van de nu al zichtbare weersomstandigheden niet alleen vasthouden aan de alom bekende koe of hoogstam in de wei, maar moeten ook open staan voor nieuwe vormen van landbouw waarbij we de
omgeving niet uit het oog verliezen. Hierbij moeten we niet schromen om de voor ons onbekende vormen van landbouw en ondernemerschap een kans te geven. Door hier daadwerkelijk ruimte voor te geven en dit proactief te faciliteren zetten we onze gemeente niet alleen op de kaart maar kunnen we ook zorgen voor nieuwe werkgelegenheid, toename van groen en kwalitatieve vooruitgang als het gaat over toerisme en onze leefomgeving.
Ook bij onderhoud en uitbreiding van onze infrastructuur, op of onder de grond, valt niet meer te ontkomen aan duurzaam werken. Duurzame infrastructuur is maatwerk, het varieert van het reduceren van CO2-uitstoot, tot milieu- en natuurdrukreductie t.a.v. te gebruiken materialen, financiële reductie ten aanzien van en door onderhoud en zeker ook aandacht voor de omgevingskwaliteit van de inwoners die nu onder andere al op veel plaatsen hinder ervaren van doorgaand c.q. sluipverkeer. In het kader van de veiligheid voor schoolgaande kinderen zullen wij een motie indienen voor het aanbrengen van een tweetal tractorsluizen in de Bergenhuizenweg en de kruising Bergenhuizenweg met de Voerenstraat in Banholt.
We moeten “vooraf” duidelijk vaststellen wat er wel en niet nodig is om projecten uit te voeren. Hierbij zullen kosten en wensen van inwoners vooraf dus duidelijk in kaart moeten worden gebracht waardoor bijsturen ten allen tijden mogelijk blijft. Verdubbelingen van kosten door bv. onvoorziene milieu vervuiling kunnen in zo een geval ook beter
voorkomen en besproken worden. Bij aanleg en onderhoud van infrastructuur moeten we ook niet bang zijn om innovatieve werkmethoden en nieuwe ideeën toe te passen. Zo zou men bij de aanleg of grootschalig onderhoud wandel- en fietspaden kunnen inzetten als zonnecollectoren, een innovatie die in Nederland al op diverse plaatsen wordt toegepast. Er zijn zo nog tal van innovatieve mogelijkheden voorhanden en te bedenken die toegepast kunnen worden. We leveren dan niet alleen een bijdrage aan een duurzame omgeving maar laten onze inwoners ook daadwerkelijk zien dat duurzaamheid niet alleen van de daken van hun eigen woningen hoeft te komen.
Inspelen op slimme oplossingen van infra structuur voor elektro voertuigen zal zeker meer de aandacht moeten krijgen. Diverse gemeenten hebben er zelfs beleid van gemaakt en brengen dit al ten uitvoer. Zo worden lichtvoorzieningen in een aantal plaatsen al gecombineerd met laadfaciliteiten en andere slimme voorzieningen. Hierdoor wordt tevens voorkomen dat op ieder willekeurig trottoir laadpalen worden geplaatst die een grote last zullen zijn voor inwoners die beperkt worden in hun mobiliteit. Het klinkt voor velen wellicht nog als toekomst muziek in de oren maar door nu al op de wetswijziging van 2030 in te spelen voorkomen we extra kosten in de toekomst en stimuleren we onze inwoners om over te stappen op het nieuwe rijden na 2030. Wat Vattenfall ons gaat brengen zal zoals we het op dit moment kunnen inschatten hier geen meerwaarde opleveren. We zullen hier echt zelf mee aan de slag moeten en beleid voor moeten maken daar de impact in onze kernen groot zal zijn.
Wat betreft de mensen die door een beperking hinder ervaren is het verder van belang om iedere keer weer “voorafgaand” aan groot onderhoud en aanleg van infrastructuur extra aandacht te besteden aan obstakels. Met het Platform Zorgvragers Eijsden-Margraten is hier afgelopen jaar al een convenant over afgesloten maar toch zien we nog maar al te vaak dat er te weinig aandacht is bij aanleg en/of renovatie van infra voor deze groep inwoners.
De Omgevingswet treedt naar verwachting op 1 juli 2022 in werking. De Rijksoverheid wil met de Omgevingswet de regels voor ruimtelijke ontwikkelingen vereenvoudigen en samenvoegen. Voor raadsleden/inwoners en bouwinitiatiefnemers is het belangrijk om inzicht te krijgen in de gevolgen van deze wetswijzingen. Om zo de juiste keuzes op het juiste moment te kunnen maken. In de omgevingsvisie bepalen de gemeente, inwoners, ondernemers, organisaties en andere betrokkenen hoe ze willen dat onze mooie dorpen en het buitengebied er in de toekomst zullen gaan uitzien.
Onlangs heeft de raad als basis voor de ontwikkeling van deze visie een Bouwstenennotitie vastgesteld. Daarin staat waar alle betrokkenen het in de Omgevingsvisie over willen gaan hebben en welke aanpak daarvoor wordt beoogd. De omgevingsvisie is een lange termijn visie voor de leefomgeving, waarin we wonen, werken en recreëren. De omgevingsvisie legt de verbinding tussen ambities, doelen, (ruimtelijke én sociale) opgaven, trends en ontwikkelingen voor die leefomgeving. De omgevingsvisie gaat dus onder meer over ruimtelijke onderwerpen, zoals wonen, mobiliteit
en het opwekken van duurzame energie, maar ook over sociaal maatschappelijke vraagstukken, zoals veiligheid en gezondheid.
Met de komst van de Omgevingswet is iedere gemeente verplicht om een Omgevingsvisie op te stellen voor haar hele grondgebied. Het geeft de gemeente de kans om betreffend gewenst beleid daarin in samenhang te benaderen en te actualiseren. Met de omgevingsvisie wordt een inspirerend toekomstbeeld geschetst en worden er keuzes gemaakt voor gewenste ontwikkelingen op hoofdlijnen voor de leefomgeving van onze gemeente. Hierover kunnen zowel inwoners (jong en oud), als ondernemers en betrokken organisaties in voldoende mate meedenken. De woningmarkt staat enorm onder druk. En ook in onze gemeente is de woningnood hoog.
Voor jongeren en senioren zijn nauwelijks passende en betaalbare huur/koop woningen beschikbaar. We zijn blij dat onze gemeente daarom reeds in 2019 een lokale Woonvisie ‘Samen bouwen aan de toekomst 2019-2025 heeft vastgesteld die de komende jaren richting geeft aan oplossingen voor de huidige woonproblemen. Op basis van deze visie moeten we dan ook uitvoering geven aan een meer duurzame woningvoorraad met passende woningen voor zowel starters als senioren. Vooral doorstroming bevorderen, zodat inwoners kunnen blijven wonen in een gezonde, veilige en prettige woon- en leefomgeving, waarbij duurzaamheid en kwaliteit belangrijke uitgangspunten zijn. Hierbij heeft de herbestemming en transformatie van bestaande (leegstaande) gebouwen onze bijzondere aandacht. We moeten voorkomen dat jonge inwoners zich genoodzaakt zien om buiten onze gemeente te gaan wonen. Bovendien zijn zij immers van wezenlijk belang voor een vitale en toekomstbestendige lokale samenleving van onze dorpen. Tevens dient de gemeente er alles aan te doen om de nodige voorzieningen in stand te houden en lokale maatschappelijke) problemen op te lossen, van de bestrijding van verkeer- en parkeeroverlast tot het behoud van goede openbare busverbindingen naar al onze woonkernen.
Daarnaast vraagt uitvoering van deze visie om flexibiliteit en creativiteit in denken en doen, binnen betreffende beleidskaders, alsmede wet- en regelgeving. En vooral met in acht neming van de principes van uitnodigingsplanologie, waarbij de gemeente kaders op hoofdlijnen schept en anderen uitnodigt om daaraan goede invulling te geven. Zó zal het gemeentebestuur ervoor moeten zorgen dat het voor jong en oud goed wonen is in alle
kernen van Eijsden-Margraten. Gelukkig hebben we kunnen constateren dat momenteel volgens bovenstaande
uitgangspunten vele bouw- en bestemmingsplannen in meerdere dorpskernen in voorbereiding, procedure of uitvoering zijn. (ruim 30 bestemmingsplannen en vele bouwplannen). En tenslotte zijn we erg verheugd over het binnenkort kunnen starten met de door de raad beoogde CPO/eigenbouw (starters/levensloopgeschikte) woningen in Banholt en Sint Geertruid. Wij vragen de wethouder wel om een evaluatie omtrent het CPO gebeuren. Over de stand van zaken en voortgang van de woningbouwontwikkelingen in Mheer, OostMaarland en de overige dorpskernen willen we graag nader geïnformeerd worden en zo nodig nadere afspraken maken?
BOB als vergadermodel. EML was zeker een voorstander van deze nieuwe vorm van vergaderen binnen de gemeenteraad. Echter na bijna drie jaar met deze opzet van vergaderen te hebben gewerkt zijn wij niet overtuigd dat dit de juiste vorm is voor onze gemeente. Het raadscommissiemodel, waarbij de besluitvorming wordt voorbereid in de commissies heeft toch onze voorkeur. Burgerleden mogen nu enkel en alleen inhoudelijke vragen stellen bij een beeldvormende vergadering terwijl een burgerlid bij het raadscommissiemodel breder inzetbaar is. Stoppen met BOB zou ons advies dan ook zijn aan de nieuwe raad die na de verkiezingen van maart gekozen wordt.
Het onderzoek naar bestuurlijke onregelmatigheden in EijsdenMargraten, door het bureau Necker van Naem, is afgerond. Het onderzoek heeft geen aanwijzingen opgeleverd van bestuurlijke onregelmatigheden, integriteitsschendingen of machtsmisbruik. Inwoners van Eijsden-Margraten kunnen er dus op vertrouwen dat het gemeentebestuur het algemeen belang voorop stelt. Neemt niet weg dat er toch getwijfeld wordt aan de integriteit van het bestuur. Deze twijfeling wordt grotendeels door het bestuur zelf veroorzaakt. Dit komt o.a. door gebrekkige informatie richting onze inwoners en richting de gemeenteraad, wij dus. Gevoelens van onvrede over besluitvorming, binnen onze gemeenteraad, mogen nooit worden omgezet in aantijgingen en verdachtmakingen die de persoonlijke integriteit raken. Het publiceren van beschuldigingen via sociaal media dragen in sterke mate bij aan het ondermijnen aan het vertrouwen in het lokaal bestuur. Daarnaast bleek uit diverse publicaties en advertenties ook een groot gebrek aan fatsoen. EML vind dat dit moet stoppen, nu en voor de toekomst.
